Phẫu Thuật Thay Khớp Gối
Khớp gối đóng một vai trò hết sức quan trọng trong chuyển động của cơ thể, khi khớp khoẻ và hoạt động tốt, người ta thường không nhận thức hết được tầm quan trọng của nó. Khớp bị hỏng, trở nên cứng nhắc gây đau đớn hạn chế vận động và… tàn phế, cuộc sống trở nên bị phụ thuộc, lúc đó người ta mới thấy được tầm quan trọng của khớp. Viêm khớp ngày nay là một bệnh khá phổ biến trên thế giới cũng như ở Việt nam.
Viêm khớp không phải là triệu chứng của lão hoá. Có rất nhiều bệnh nhân bị hư khớp khi họ mới đang ở độ tuổi 20 - 30 tuổi. Các vận động viên điền kinh và các diễn viên múa là những người đặc biệt dễ bị viêm khớp do khớp của họ phải chịu tải trọng quá lớn.
Trong thời kỳ đầu bị viêm khớp, khớp háng và khớp gối trở nên bị sưng, hạn chế vận động và cảm thấy bị cứng khớp. Thỉnh thoảng, những cơn đau dữ dội ở khớp bị viêm lan toả ra toàn bộ chân và đầu gối khiến người bệnh phải dừng mọi hoạt động (nguyên nhân gây nên những cơn đau khủng khiếp cũng như hạn chế vận động khớp là do lớp sụn bao quanh chỏm khớp, có tác dụng bảo vệ khớp bị hỏng đi vĩnh viễn. Sự "vắng mặt" của lớp sụn làm nhiệm vụ không cho xương tiếp xúc trực tiếp với xương khiến chúng "cọ, xát" vào nhau gây đau). Vận động của người bệnh sẽ bị hạn chế và người bệnh buộc phải thay đổi lối sống cũng như sở thích hàng ngày của mình. Đối với người béo, trọng lượng dư thừa sẽ tác động lên khớp háng và khớp gối khiến cho tình trạng càng trở nên trầm trọng hơn, gối bị biến dạng, chân bị cong... Cuối cùng cơn đau xuất hiện ngay cả lúc không sử dụng tới khớp. Thay khớp nhân tạo được thực hiện khi trị liệu nội khoa không hiệu quả. Phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo đã được áp dụng trên 60 năm trên thế giới. Tới nay, có hàng triệu người đã được thay thế khớp giúp phục hồi khả năng vận động của cơ thể, giảm hoặc hết đau qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Các kết quả thu được mỹ mãn và đi dần đến mức hoàn hảo.
Taị Việt nam, phẫu thuật này được thực hiện cách đây 5 năm, hiện không còn được liệt vào nhóm phẫu thuật quá phức tạp nữa. Khi tiến hành thay khớp gối toàn bộ (hay còn gọi là sự tạo hình khớp gối) các mặt khớp (các mặt tiếp xúc ở đầu xương) được tái tạo sử dụng các vật liệu nhân tạo.
Một khớp nhân tạo điển hình thường gồm 3 phần chính:
- Bộ phận xương đùi (lồi cầu đùi phía trên) làm bằng kim loại.
- Bộ phận xương chày (mâm chày ở phía dưới) làm bằng PolyEthylene cao phân tử cứng và có thể được hỗ trợ thêm bằng một khay kim loại.
- Bộ phận xương bánh chè làm bằng PolyEthylene cao phân tử cứng.
Những thành phần này được chế tạo để gắn vào vị trí với sự hỗ trợ (tạo khuôn) của xi măng ngoại khoa hoặc cấu tạo theo cách để xương mọc ra giữ chắc nó tại vị trí.
Để có được một kết quả mỹ mãn sau mổ, ngoài trình độ tay nghề của bác sỹ, nỗ lực tập luyện của người bệnh còn phải kể đến loại khớp được sử dụng cũng như nỗ lực hợp tác của các hãng cung cấp khớp. Tại các nước khác trên thế giới, đặc biệt là các nước phát triển, chỉ có các hãng lớn mới có khả năng làm được việc này. Tại Việt Nam đã có hãng DePuy - Johnson & Johnson, một trong số rất ít các công ty cung cấp khớp gối nhân tạo hàng đầu đã có mặt tại Việt Nam phục vụ việc cung cấp khớp, hỗ trợ về dụng cụ và tư vấn cho bệnh nhân trước và sau mổ với chi phí hợp lý, không cần phải ra nước ngoài. Tuổi thọ của khớp gối do Công ty Depuy sản xuất là trên 10 năm (đã được chứng minh qua các nghiên cứu lâm sàng và công bố rộng rãi).
Tập luyện sau mổ không kém phần quan trọng so vơí ca phẫu thuật bởi vì nó giúp cho khớp nhân tạo hoạt động tốt sau này. Hai ngày sau phẫu thuật bệnh nhân tập bài tập uốn cong để làm tăng cử động của khớp, đi bộ với sự trợ giúp. Ba, bốn ngày sau đó, bệnh nhân tập độc lập với sự hướng dẫn của bác sĩ vật lý trị liệu. ba, bốn tuần sau bệnh nhân đi với gậy chống, 6, 8 tuần sau leo cầu thang, 12 tuần sau có thể lái xe. Sau đó cần thăm khám bác sĩ mỗi năm một lần dù không có trục trặc gì xảy ra. Cần lưu ý kiểm soát cân nặng cơ thể, đề phòng và điều trị các nhiễm trùng khác trên cơ thể để tránh khớp nhân tạo bị nhiễm trùng.
Thay khớp gối hiện đang được thực hiện tại:
- Khoa Chi dưới - BV Chấn thưong Chỉnh hình TP HCM
- Khoa Chấn thương Chỉnh hình BV Chợ Rẫy.
- Khoa Chấn thưong Chỉnh hình - bênh viên TW QĐ 108
- Khoa Chấn thưong Chỉnh hình BV Xanh pôn Hà Nộ I
Phương Nam